Sosyal Medya

RİZE

Rize'nin tarih meraklısı Orhan Naci Ak

BİR YEREL TARİH MERAKLISI RİZE SEVDALISI ORHAN NACİ AK
13-07-2020 14:30
BİR YEREL TARİH MERAKLISI RİZE SEVDALISI ORHAN NACİ AK

2 Şubat 1937 tarihinde Rize merkeze bağlı Pazarköy'de doğdu. İlkokulu Güneysu İlkokulu’nda, ortaokul ve liseyi İstanbul İmam Hatip Lisesi’nde okudu. Yüksek öğrenimini İstanbul Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümü’nde tamamladı. Çorlu Lisesi, Edirne Lisesi, Rize Lisesi, Rize Öğetmen Lisesi, Rize İmam Hatip Lisesi’nde Felsefe Grubu Öğretmenliği, Rize Eğitim Enstitüsü’nde meslek dersleri, Rize Meslek Yüksek Okulu’nda sosyal bilimler, Rize İlahiyat Fakültesi’nde mantık dersleri öğretmenliği yaptı. Rize milli eğitim müdür yardımcısı ve müdürü olarak hizmet verdi. 2001 yılında emekliye ayrıldı. Rize tarihi, Rize kültürü ve ilahiyat konularında yayınlanmış ve yayıma hazır kitapları vardır. Bu konularda yayınlanmış kitap, dergi, tanıtım broşürü gibi çok sayıda çalışmalara katılmış ve katkıları olmuştur. Ustad Naci Ak ile geçmişe bir yolculuk yapalım dedik.
 
 
ÖĞRETMENLERİME NİNNETTARIM
 
Önce doğumunuzdan ailenizden söz edelim isterseniz
 
1937 yılının 2 Şubat günü Rize merkeze bağlı Pazarköy’de bulunan evimizde dünyaya geldim. Meryem ve Mustafa çiftinin altı çocuğundan dördüncüsüyüm. 1951 yılında Güneysu İlkokulu’ndan, 1959 yılında İstanbul İmam Hatip Okulu’ndan 1960 yılında İstanbul Eyüp Lisesi’nden, 1964 yılında İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümü’nden mezun oldum. Okul hayatımda bizleri yetiştirmekte büyük bir şevkle gayret eden ilkokul öğretmenlerim Güneysu Ortaköy’den Fikret Güven ve Güneysu Adacami’den Kasım Yıldız’a ayrıca ilkokuldan sonra bir sene Arapça dersi aldığım Güneysu İslahiye köyünden İlyas Efendi’ye  minnettarlığımı sunuyorum.  
 
 
NURETTİN TOPÇU’YA HAYRANIM
 
Öğrencilik dönemlerinizden bahsedermisiniz?
 
İstanbul İmam Hatip Lisesi’nde çok değerli hocaların rehberliğinde yetiştik. Felsefe öğretmenimiz Nurettin Topçu’ya olan hayranlığımız beni felsefe tahsiline itmiş olmalı. Bu dönemde Mehmet Akif için yapılan anma günlerini ihmal etmez, Peyami Safa ve Necip Fazıl Kısakürek gibi düşünce adamlarının yazılarını ve konferanslarını kaçırmazdık. Bize edebiyat ve bilhassa şiirin güzelliklerini özümseten edebiyat hocamız Tahir Alangu’yu da rahmetle anıyorum. Her türlü fikre açık olarak o devrin yazar ve düşünce sahiplerini  tanıma ve eserlerini anlamaya çalıştım. Felsefeye ilgim ve aldığım felsefe eğitimi de bunu gerektiriyordu. 
 
EĞİTİME ADANAN BİR ÖMÜR
 
Öğretmenlik süreci nasıl başladı?
 
1964-65 öğretim yılında Çorlu Lisesi’nde öğretmenliğe başladım. 1965 yılında evlendim. Eşim Nevin Hanım’dan Mustafa Tuna, Suna ve Tuğrul adlarında üç çocuğum oldu. 1968 yılında askere gittim. Tuzla Yedek Subay Okulu’nu bitirdikten sonra Edirne’nin Meriç ilçesinde askerliğimi tamamladım. Askerlikten sonra sırasıyla Edirne Lisesi, Rize Lisesi, Rize Öğretmen Lisesi’nde felsefe, Rize Eğitim Enstitüsü’nde meslek dersleri öğretmenliği ve müdür baş yardımcılığı görevlerinde bulundum. 1979 yılında Rize İmam Hatip Lisesi felsefe öğretmenliğine ve aynı yılın sonunda da Rize milli eğitim müdür yardımcılığı ve halk eğitim başkanlığı görevine atandım. 2001 tarihine kadar devam eden bu görevimi emekli olarak noktaladım. Yirmi yıl devam eden bu görev sürem içinde, 1983 yılından başlayarak 8 yıl süre ile Rize Kızılay şube başkanlığı, 1984 yılından başlayarak bir yıl süre ile il milli eğitim müdürlüğü, 1994 yılından başlayarak da sekiz yıl süre ile Rize İlahiyat Fakültesi mantık dersleri hocalığı yaptım. 1986 yılında iki mesai arkadaşımı kaybettiğim elim bir trafik kazası geçirdim. 2002 yılında hacca gittim.
 
 
ATMA TÜRKÜ YARIŞLARI VE KİTABI ONUN ESERİ
 
Sonra Rize kültürüne merak sarıyorsunuz
 
Halk eğitimle ilgili çalışmalarımda iki husus hayatımın en renkli ve mutlu olayını teşkil eder. Bunlardan ilki Türkiye çapında başlatılan okuma- yazma seferberliğine etkin bir şekilde katılmamız oldu. İlk sene okuma yazma öğrenen yetişkinler sayısını yirmi altı bin kişiye daha sonra otuz altı binlere ulaştırdık. Bilgi edinmenin ilk basamağı olan okuma yazma hocalığı ve yöneticiliği neden heyecan verici diye sorulabilir. Bu sorunun cevabı başka bir soruda yatmaktadır: Şöyle denebilir: Felsefe eğitimin sonuçlarını kaç yıl sonra görürsünüz? Oysa okuma -yazma öğrettiğiniz kişiler, elle tutulur bir şekilde öğrendiklerini kullanıyorlar ve siz de onların duyduğu bu heyecana ve mutluluğa iştirak ediyorsunuz. Halk eğitim çalışmalarında bizi mutlu eden ikinci noktaya gelince: İçinde bulunduğumuz çalışma ortamı, bizi halk kültürünü derleme ve araştırma sahasına götürüyordu. Bu derleme ve araştırma çalışmaları sonunda Rize El Sanatları, Rize Mutfağı ve Rize Kültür Derlemeleri adlı kitaplar doğdu.  Bu dönemde gerçekleştirdiğimiz bir çok kültürel etkinlik yanında, “atma türkü yarışmaları” gibi Rize’nin önemli bir kültür olayını canlandırmaya çalışmamız, hatırlanması mutlu eden olaylardan biri  olmuştur. Bu arda Rize kültürü ve tarihi üzerindeki çalışmalara devam ettik. İl çapında bir derleme çalışması yapmak o  ilin her yerine kolayca gidebilmekle mümkündü. Halk eğitimdeki görevim bunu kolaylaştırıyordu. Hatta birer derleme çalışması ürünü olan Rize Medreseleri ve Rize Halk Şiiri Derlemeleri adlı kitaplar bu konuda duyulan bir tecessüs kadar Halk eğitim çalışmalarının verdiği imkânlarla sağlanıyordu denebilir. 
 
 
RİZE TARİHİ ÇALIŞMALARI
 
Kırzıoğlu’ndan etkilenmişsiniz
 
Rize tarihi üzerine yoğunlaşmamın yine bu dönemde başladığını söyleyebiliriz. Fahrettin Kırzıoğlu’nun Rize tarihi üzerine verdiği bir konferans, felsefe öğretmeni olmama rağmen, bölge tarihi üzerindeki ilgimi tetikledi.  Ayrıca gördüğüm eğitim, Osmanlıca kaynaklara ve arşiv belgelerine inmeme az veya çok imkân veriyordu. Her kaynaktan ve herkesten yaralanmaya çalıştım. Rize tarihine ışık tutacak eserlere, tarihi belgelere(mezar kitabelerine kadar) ulaşabilmek için her kapıyı çaldım.  Nihayet öğrendiklerimi başkalarıyla paylaşma arzusu Rize Tarihi ve ardından da Rize’nin Yönetim Tarihi adlı kitapların yazılmasına neden oldu.  
 
 
AMAÇ PAYLAŞMAK
 
İlahiyat alanında da eseriniz olmuş
 
İlahiyat alanında yayınladığım iki kitaba gelince:  Orta derecede bir ilahiyat eğitim ve öğretimine refakat eden felsefe tahsili, din alanındaki eserlere ilgimi her zaman canlı tutuyor ve mümkünse temel eserlere ulaşmaya çalışıyordum. Bir müddet sonra geleneksel fıkhı, yani  alimlerin ortaya koyduğu kuralları,  içtihat usulleri açısından değerlendirmeye alma merak ve ihtiyacı doğdu. Şüphesiz bu alanda daha çok okumak ve meseleleri daha derinden incelemek gerekiyordu. Din konusunda değil ama fıkıh konusunda yeni yorumlamalar mümkündü. Neticede ulaştığım farklılıkları başkalarıyla paylaşmak istedim. Şimdilerde ise yazları köyümde, kışları ise Rize şehrinde oturuyor ve zaman zaman da çocuklarımın yanına gidiyorum. Bu arada boş durmuyor bir şeyler yapmaya çalışıyorum. Nitekim dört kitabım emekli olduktan sonra yayımlanmıştır. Bu günlerde de iki yeni kitap üzerinde çalışıyorum. Yaşımın hayli ilerlediğine bakılırsa yeni projeler mümkün görülmüyor. Yaşlılığın özelliklerinden biri de geleceğe ait planlar yapma durumunda olmamanız. Bir çift çorap alsanız bile yenisini almak nasip olur mu diye düşünüyorsunuz. Nitekim yeni bir palto almaya hiç niyetim yok. Gaybı  yalnız Allah bilir. 
 
 
ORHAN NACİ AK KİTAPLARI
Rize Medreseleri ve Medrese Alimleri, Rize Tarihi, Rize’nin Yönetim Tarihi, Rizeli Hafız Yusuf  ve Şakir Agahî Efendi. (Halil Velioğlu ile birlikte), Rize Kültür Derlemeleri (edisyon), Rize El Sanatları (edisyon), Rize Mutfağı(edisyon), Rize İli Cumhuriyet Öncesi ve Sonrası Eğitim( Recep Özer’le birlikte), Karşıberi Atma Türkü Yarışmaları, Rize Halk Şiiri Derlemeleri, Dinde Çıkarımlar Mantığı  ve Dinin Alanı Üzerine, Sadaka/Zekât Üzerine Bir İnceleme, Fosa Muhabbeti/ Rize Güneysu Tarihi
 
SORULARA OBJEKTİF CEVAP VERİRİ
Rize Öğretmen Lisesi 1974-75 Yıllığı Mezunlar Kataloğu’nun on dokuzuncu sayfasında Orhan Naci Ak yer alıyor. Yazıda Ak şöyle tanımlanıyor:  İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümü’nü bitirmiştir. İyi kalbi öğrencileri hakkında her zaman doğru yargılara varır. Sorulan sorulara objektif olarak cevap verir. Derslerinde öğrencilerini mantıksal düşünmeye davet eder
 
Fatih Sultan KAR / İST.

Etiketler :

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.